Erdemler ve Normlar
InstructionsErdemler ve Normlar
Bu alıştırmayı deneyimlemeden önce ilgili talimatları okumuş olmanız gerekmektedir.
Bunun yanı sıra, aşağıdaki konular hakkında da bilgi sahibi olmanız gerekmektedir:
a) Erdem kavramı ve AD için önemi;
b) Norm kavramı;
c) Ahlaki ikilem kavramı;
d) ECoC’un içeriği.
Bu alıştırmayı verimli bir şekilde deneyimlemek için pratikte araştırma deneyiminizin olması (örn., araştırmacı olarak çalışıyor olmanız) ya da geçmişte araştırma deneyimi edinmiş bir eğitmen/ eğitimci/ öğretmen olmanız gerekmektedir.What is this about?
Why is this important?
Practical Tips
Çalışma kâğıdı 1
Vaka yorum formu - Talimatlar
Mesleki yaşamınızda karşılaştığınız ve araştırma doğruluğuna uygun davranmak için yapılacak doğru şeyin ne olduğundan emin olamadığınız bir durumu düşünün.
Bu, bir ikilemle yüzleşmek zorunda kaldığınız ve kendinizi A’yı mı yapmalıyım yoksa B’yi mi diye düşünürken bulduğunuz bir durum olabilir. Her iki seçeneğin de istenmeyen sonuçlara yol açma ihtimali olmuştur ancak yine de eyleme geçip ne yapacağınıza karar vermek zorunda kalmışsınızdır.
Bu alıştırmanın amacı sizi bir araştırmacı olarak kendi kişisel deneyimleriniz üzerine fikir yürütmeye teşvik etmektir. Alıştırma sırasında vakaların tümü üzerine tartışma yapılmayacaktır. Kolaylaştırıcı size ulaşacak ve paylaştığınız vakanın alıştırma sırasında tartışılmak üzere seçilip seçilmediğini size bildirecektir.
Paylaşılan vakaların tamamı eğitim sonrasında imha edilecektir. Eğer isterseniz eğitmenden bir gizlilik metni dağıtmasını ve imzalamasını talep edebilirsiniz.
---
Çalışma kâğıdı 2
Erdemler ve normlar tablosu
Erdem örnekleri:
Azimlilik; Hesap verebilirlik; Hazır bulunma; Yetkinlik; Sabır; Sebatlılık; Güvenilirlik; İçtenlik; Yaratıcılık; Dürüstlük; Nesnellik; Alçakgönüllülük; Dakiklik; İtimat edilebilirlik/Doğru sözlülük; Diğerkamlık; İçe dönük düşünebilme; Amacın net olması; Ortak çalışma ruhu; Adaletlilik; Sadakat; Ölçülülük; Olumluluk; Saygılılık. Örnek olarak doldurulmuş bir tablo:
| İsim | Erdem | Norm/eylem |
| Louise | Dürüstlük | Katkıda bulunan herkesin adını vermeliyim. |
| Cesaret | Danışmanımla konuşmalıyım. | |
| Ben | Güvenilirlik | İş arkadaşıma ne söz verdiysem aynen yapmalıyım. |
Hazırlanın
Alıştırma yapılmadan bir hafta önce sizden kişisel bir AD vakası sunmanız istenecektir (sunduğunuz vakanın kusurlu bir araştırma davranışı içermesi zorunluluğu bulunmamaktadır; yalnızca araştırmacı olarak yapılacak doğru şeyin ne olduğu konusunda emin olamadığınız bir vaka olması gerekmektedir) (pratik ipuçları kısmındaki Çalışma sayfası 1 başlığına bakınız). Sunulan tüm vakalar alıştırma esnasında tartışılamayabilir. Eğer sizin vakanız alıştırma esnasında tartışılmak üzere seçilirse, eğitmen size ulaşacak ve sizden diğer katılımcılara sunulmak üzere vakayı anlattığınız bir açıklama metni hazırlamanızı isteyecektir.
Gizliliği koruyun
Oturumdan önce, alıştırma esnasında paylaşılan bilgilerin gizli kalacağı ve eğitimden sonra imha edileceğine ilişkin bir gizlilik beyanı imzalamanız istenecektir.
Alıştırmayı deneyimleyin
Eğitmen, aşağıda kısaca listelenmiş olan adımları takip ederek alıştırmayı yönlendirecektir.
1. Oryantasyon: vaka ve ikilem
Vakanın sunumu ve içerdiği ikilemin formülasyonu
2. Yer değiştirme ve netleştirme
Katılımcılara vakaya ilişkin netleştirici sorular sormaları için zaman verilecektir. Bu, katılımcıların kendilerini konuşmacının yerine koymalarına yardımcı olacaktır.
3. Erdemler ve normlar
Söz konusu vaka ile ilgili olduğu düşünülen erdemler ve bunlara denk düşen normlara genel bir bakış (pratik ipuçları kısmındaki Çalışma sayfası 2 başlığına bakınız).
4. Benzerlik ve farklılıklar üzerine diyalog
Katılımcıların erdem ve normları arasındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerine bir diyalog. Nelerin dikkate değer olduğunu düşünüyorsunuz?
5. Sonuçlar
Genel özet ve alıştırmadan çıkarılan dersler
Adımlara ilişkin ayrıntılı açıklamaları eğitmenler için hazırlanmış talimatlarda bulabilirsiniz.Remarks
Bu eğitimin içeriğinin hazırlanmasına katkıda bulunanlar:
Giulia Inguaggiato, Margreet Stolper.
Geribildirim ve katkıları için Signe Mezinska, Armin Schmolmüller, Rea Scepanovic, Tom Lindermann ve Daniel Pizzolato, Erika Lofstrom, Solveig Corner’a teşekkür ederiz.
Bu eğitim, N 741782 sayılı hibe sözleşmesi gereğince, Avrupa Birliği’ne ait H2020 araştırma programı tarafından fonlanan VIRT2UE projesi kapsamında geliştirilmiştir.What is this about?
Why is this important?
Practical Tips
Katılımcıların kendi yaşadıkları vakalar üzerine fikir yürütmelerine yardımcı olmak için aşağıdaki talimatları kullanabilirsiniz. Bu çalışma kağıtları eğitimi alanlar için hazırlanmış talimatlar içerisinde de bulunmaktadır.
Vaka yorum formu
Talimatlar
Mesleki yaşamınızda karşılaştığınız ve araştırma doğruluğuna uygun davranmak için yapılacak doğru şeyin ne olduğundan emin olamadığınız bir durumu düşünün.
Bu, bir ikilemle yüzleşmek zorunda kaldığınız ve kendinizi A’yı mı yapmalıyım yoksa B’yi mi diye düşünürken bulduğunuz bir durum olabilir. Her iki seçeneğin de istenmeyen sonuçlara yol açma ihtimali olmuştur ancak yine de eyleme geçip ne yapacağınıza karar vermek zorunda kalmışsınızdır.
Bu alıştırmanın amacı sizi bir araştırmacı olarak kendi kişisel deneyimleriniz üzerine fikir yürütmeye teşvik etmektir. Alıştırma sırasında vakaların tümü üzerine tartışma yapılmayacaktır. Kolaylaştırıcı size ulaşacak ve paylaştığınız vakanın alıştırma sırasında tartışılmak üzere seçilip seçilmediğini size bildirecektir.
Paylaşılan vakaların tamamı eğitim sonrasında imha edilecektir. Eğer isterseniz eğitmenden bir gizlilik metni dağıtmasını ve imzalamasını talep edebilirsiniz.
Alıştırmanın 5. adımında katılımcılara yardımcı olması amacıyla AD ile ilgili erdemler listesinin ve örnek olarak doldurulmuş erdemler ve normlar tablosunun çıktısını alıp bunları katılımcılara dağıtabilirsiniz.
Çalışma kâğıdı beşinci adım
Erdem örnekleri:
Azimlilik; Hesap verebilirlik; Hazır bulunma; Yetkinlik; Sabır; Sebatlılık; Güvenilirlik; İçtenlik; Yaratıcılık; Dürüstlük; Nesnellik; Alçakgönüllülük; Dakiklik; İtimat edilebilirlik/Doğru sözlülük; Diğerkamlık; İçe dönük düşünebilme; Amacın net olması; Ortak çalışma ruhu; Adaletlilik; Sadakat; Ölçülülük; Olumluluk; Saygılılık.
Örnek olarak doldurulmuş tablo:
| İsim | Erdem | Norm/eylem |
| Louise | Dürüstlük | Katkıda bulunan herkesin adını vermeliyim. |
| Cesaret | Danışmanımla konuşmalıyım. | |
| Ben | Güvenilirlik | İş arkadaşıma ne söz verdiysem aynen yapmalıyım. |
Hazırlık
Alıştırma yapılmadan bir hafta önce katılımcılardan:
1) Kişisel bir AD vakası sunmalarını (bunu vaka yorum formunu kullanarak yapacaklardır, lütfen pratik ipuçları bölümüne bakınız)
2) Elçilik web sitesinden aşağıdaki konularla ilgili sayfaları okumalarını isteyiniz:
a) Araştırma doğruluğu ile ilgili erdemler
b) Ahlaki çatışma ve ahlaki ikilem
Sunulan vakanın kusurlu bir araştırma davranışı içermesi zorunluluğu bulunmamaktadır; yalnızca katılımcıların bir araştırmacı olarak yapılacak doğru şeyin ne olduğu konusunda emin olamadıkları bir vaka olması gerekmektedir.
Vakaları isterken katılımcıların beklentilerini yönetmeniz iyi olacaktır. Bu nedenle lütfen katılımcılara sundukları tüm vakaların alıştırma esnasında tartışılamayabileceğini hatırlatın.
Kişisel vakalar üzerine fikir yürütmek önemli bir pratiktir çünkü burada katılımcıların araştırmacı olarak kendi yaptıkları uygulamalar üzerine odaklanılır ve ahlaki belirsizlik içinde kalmanın utanılacak bir şey olmadığı; böyle durumların herkesin hayatının bir parçası olduğu vurgulanır.
Katılımcılar için ilginç olacağını düşündüğünüz bir vaka seçin ve vakayı ileten kişiye oturumda bu vakayı sunmayı isteyip istemeyeceğini sorun. Vakanın gerçek ve kişisel bir vaka olduğundan ve ileten kişinin vakayı detaylarıyla anlatabileceğinden emin olun. Birlikte diğer katılımcılara sunulmak üzere vakayı anlatan kısa bir açıklama metni hazırlayın (bu zorunlu değildir). Katılımcıların vaka üzerinde fikir yürütmelerine yardımcı olmak için vaka yorum formunu kullanabilirsiniz (pratik ipuçları bölümüne bakınız).Giriş
Oturumu katılımcıları karşılayarak ve alıştırmaya kısa bir giriş yaparak başlatın. Alıştırmanın amacını doğru bir biçimde açıklayın. Bu alıştırma, her bir katılımcının böyle bir vakayla karşı karşıya kalması durumunda ne yapacağına dair kişisel görüşlerle/ hükümlerle ya da vaka sahibinin yaptığı (ya da yapmadığı) şeyleri haklı çıkarmak veya kınamakla ilgili değildir. Katılımcıların diyaloğa girmeye ve birbirlerinden bir şeyler öğrenmeye istekli olması gerekmektedir. Bu nokta oturumun en başında net bir şekilde vurgulanmalıdır. Ayrıca sizin de kolaylaştırıcı olarak vaka sunmanın zor ve duygusal açıdan ağır olabileceğini göz önünde bulundurmanız gerekmektedir. Konuşmanın çok ağır veya rahatsızlık verici olması durumunda vaka sunucusunu korumak ve mola vermek sizin sorumluluğunuzdadır.
Gizlilik
Bu aşamada gizlilik ilkesi üzerinde durulması önem arz etmektedir. Oturum esnasında gerçek hayatta karşılaşılmış bir ikilem inceleneceğinden katılımcıların oturumda paylaşılan bilgiyi kesinlikle gizli tutmaları gerekmektedir. Katılımcılara, alıştırma esnasında paylaşılan bilgilerin gizli kalacağı ve eğitimden sonra imha edileceğine ilişkin bir gizlilik beyanı dağıtmanız ve imzalatmanız şiddetle tavsiye edilir.
Oryantasyon: vaka ve ikilem
Vaka sahibi katılımcıdan, (önceden seçilmiş olan) vakasını anlatmasını ve vakanın neden ahlaki açıdan sorunlu olduğunu açıklamasını isteyin. Grupla birlikte, vakayı sunan katılımcının ikilemi (ikilem içerisindeki seçenekleri) formüle etmesine yardımcı olun (yani A’yı mı yapmalıyım yoksa B’yi mi?) ancak ikilemin doğru formülasyonunun ne olduğunu belirleyecek kişinin vaka sahibi olması gerektiğini unutmayın. Bu aşamada iki alternatif eylem tarzı üzerine odaklanmaya çalışın ve üçüncü bir seçenek ya da yaratıcı çözümler aramaktan kaçının. Bu, diyaloğa odaklanmaya yardımcı olacak ve insanların ikilemden bir çıkış yolu aramaya ya da hızlı bir çözüm bulmaya çalışmasını engelleyecektir. İkilemi ve vakayı tanımlayan anahtar kelimeleri yazı panosu üzerine not alın.
Yer değiştirme ve netleştirme
Bu aşamada katılımcılardan, kendilerini vaka sunucusunun yerine koymalarını ve durumu daha iyi anlayabilmeleri için vakadaki hangi noktaların netleştirilmesi gerektiği üzerine düşünmelerini isteyin. Katılımcıların kendilerini vaka sunucusunun yerine koymalarını sağlayacak tüm sorular bu noktada sorulmalıdır.
Erdemler ve normlarla ilgili tabloların nasıl doldurulacağının açıklanması
Vaka net bir biçimde anlaşıldıktan sonra katılımcılardan kendilerini vakayı sunan kişinin yerine koymalarını ve eğer sunucu yerinde kendileri olsa bu ikilemde hangi erdem(ler)in (iki tane erdem belirlenmesi yeterlidir ancak daha fazlası da mümkündür) rol oynayacağını düşünmelerini isteyin. Bunun için katılımcılara şu soruyu sorabilirsiniz:
“Eğer vakayı sunan kişinin durumunda olsaydınız ve ne yapacağınıza karar vermeniz gerekseydi, sizin için bu kararı verirken hangi erdem önemli olurdu?”
Lütfen belirtilecek erdemlerin ikilemin seçeneklerinden biriyle bağlantılı olması gerekmediğini unutmayın. Bu aşamada katılımcılar söz konusu durumda doğrulukla hareket edebilmek için hangi ahlaki niteliği (erdemi) hayata geçirmeleri gerektiği üzerine fikir yürütmek durumundadır. Bağlamsal olarak, katılımcılardan seçtikleri erdemi takip edecek eylem kuralının (normunun) ya da davranışın ne olduğu üzerine fikir yürütmelerini isteyin. Bunun için kendilerine şu soruları sorabilirler:
“Bu durumda bu erdeme uygun davranabilmek için ne yapmam gerekir?”
“Bu durumda bu erdemi hayata geçirebilmek için nasıl bir eylem kuralını takip etmem gerekir?”
Lütfen aynı erdemle farklı normların ya da aynı normla farklı erdemlerin ilişkilendirilebileceğini unutmayın.Erdem ve norm kavramlarının tekrar üzerinden geçin
Bir sonraki adıma geçmeden önce katılımcılara erdem ve norm kavramlarının tanımlarını verin (Değerler ve normlar ve Araştırma doğruluğu ile ilgili erdemler sayfalarına bakınız). Katılımcıların kafasında soru işareti ya da şüphe doğuran herhangi bir nokta varsa bu aşamada bunları ele alabilirsiniz.
Erdemler ve normlarla ilgili tabloların doldurulması
Katılımcılardan tabloyu aşağıda gördüğünüz şekilde doldurmalarını isteyin:
| Erdem | Norm/eylem |
| Adalet | Katkıda bulunan herkesin adını vermeliyim. |
| Cesaret | Düşündüklerimi açıkça söylemeliyim. |
Katılımcılara Araştırma Doğruluğuyla ilgili erdemler listesiyle birlikte örnek ve boş tabloların bulunduğu çalışma kağıtları dağıtabilirsiniz (pratik ipuçları bölümüne bakınız). Boş tabloyla birlikte katılımcılara yapışkanlı kağıtlar da verin.
Bu arada, yazı panosuna (ya da tahtaya) tablonun aynısını üç sütunlu olacak şekilde çizin: perspektif, erdem, norm (aşağıdaki gibi). Bunu oturumdan önce de yapabilirsiniz.
| İsim | Erdem | Norm/eylem |
| Louise | Adalet | Katkıda bulunan herkesin adını vermeliyim. |
| Cesaret | Düşündüklerimi açıkça söylemeliyim. | |
| Ben | … | … |
Benzerlik ve farklılıklar üzerine diyalog
Katılımcılardan panodaki genel tabloya bakmalarını isteyin ve fikir yürütme sürecini desteklemek için aşağıdaki soruları sorun:
o Neler dikkatinizi çekiyor?
o Farklı perspektifler arasında benzerlikler/ farklılıklar var mı? Birbirleriyle çatışıyorlar mı?
o Burada gördüğünüz erdemlerden ECoC’ta bahsedilmiş miydi? Eğer öyleyse hangilerinden bahsedilmişti?
o Bu durumda en önemli erdemi belirleyebilmemiz mümkün müdür? Eğer mümkünse neden bu erdem en önemlisidir?
o Kendinizi vaka sahibinin yerine koyduğunuzda: grubun seçtiği erdeme uygun hareket edebilmek için (somut olarak) neye ihtiyaç duyarsınız? Önünüzde sizi engelleyecek şeyler var mı?
Katılımcıların cevaplarını tahtaya yazın. Farklı renkte kalemler kullanabilir, kelimelerin altını çizebilir ya da kısa notlar alabilirsiniz.
Bu alıştırmayı ilk kez uyguluyorsanız lütfen katılımcıların diyalog içerisinde fikir yürütmelerini teşvik etmek için yukarıdaki soruları kullanın. ECoC’a işaret etmeyi unutmayın. Kodun bir kopyasını oturuma getirmeniz de mümkündür. Sorular üzerinde çok uzun süre durmayın. Katılımcıların münazara yapmaya başlaması ya da konudan sapması durumunda dikkatlerini tekrar mevzubahis soru üzerine yöneltin.
Katılımcıların tek bir erdem üzerinde fikir birliğine varamaması sorun değildir. Farklı çıkarımları da tabloya yazabilirsiniz.
İPUCU:
Sessiz bir ortam oluşmasından korkmayın. Katılımcıların cevap üzerine düşünmelerine izin verin. Zaman tanıyın ancak bu süre çok da uzamasın; eğer herhangi bir yorum gelmezse başka bir soru ile devam edin.Sonuçlar
Katılımcıları sürecin geneli üzerine düşünmeye davet edin: bu oturumdan çıkardıkları dersler neler? Katılımcılara aşağıdaki soruları sorarak belirli sonuçlar çıkarmaya çalışın:
o Erdemler ve normlar arasında ilişki kurmak kolay mıydı yoksa zor muydu? Neden?
o Kendinizi vakayı sunan kişinin yerine koymanız erdemlere ve dolayısıyla norm ve davranışlara olan bakış açınızı genişletti mi?
Diğer katılımcıların belirlediği erdem ve normlar/ davranışlar sizin erdemlere daha farklı ya da geniş bir açıdan bakmanıza yardımcı oldu mu? Bunun uygulamada karşılaşacağınız AED ikilemleri karşısında düşünme şeklinizi etkileyeceğini düşünüyor musunuz?Remarks
Bu eğitimin içeriğinin hazırlanmasına katkıda bulunanlar:
Giulia Inguaggiato, Margreet Stolper.
Geribildirim ve katkıları için Signe Mezinska, Armin Schmolmüller, Rea Scepanovic, Tom Lindermann ve Daniel Pizzolato, Erika Lofstrom, Solveig Corner’a teşekkür ederiz.
Bu eğitim, N 741782 sayılı hibe sözleşmesi gereğince, Avrupa Birliği’ne ait H2020 araştırma programı tarafından fonlanan VIRT2UE projesi kapsamında geliştirilmiştir.
