Uyarlanmış ikilem oyunu
InstructionsUyarlanmış ikilem oyunu
Bu alıştırmayı deneyimlemeden önce ilgili talimatları okumuş olmanız gerekmektedir.
Bunun yanı sıra, aşağıdaki konular hakkında da bilgi sahibi olmanız gerekmektedir:
a) Erdem kavramı ve AD için önemi;
b) Norm kavramı;
c) Ahlaki ikilem kavramı;
Araştırmalarda Dürüstlük Konusunda Avrupa Davranış Kodu 1. BölümWhat is this about?
Rotterdam İkilem Oyunu (RİO), araştırma doğruluğuna ilişkin çeşitli konulardaki ikilemlerden oluşan bir kart oyunudur. Burada verilen ikilemler gerçek vakalara dayandığı için araştırma aktivitelerinde bulunan kişilere anlaşılabilir ve alakalı gelecek ikilemlerdir.
Oyun, Rotterdam Erasmus Üniversitesi tarafından araştırmacılar, koordinatörler, danışmanlar, yöneticiler, hakemler ve farklı düzeylerde araştırma süreçlerine dahil olan herkes için geliştirilmiştir. Oyunda her biri bir ikileme ilişkin kısa açıklamalar içeren ve üç ana kategori altında toplanan 75 vaka bulunmaktadır: araştırmacının pozisyonu, araştırma stratejisi ve araştırma safhası. Oyuncular, tartışmak istedikleri konuya uygun bir vakayı seçebilirler.
Oyun; deneyim, fikir, perspektif ve temellendirmeleri paylaşmak için bir alıştırma olarak kullanılabilir. Aynı zamanda resmi olarak tanımlanmış prensiplere, eylemlerimizin ahlaki içeriğine ve karar verme sürecinde değer ve normların rolüne ilişkin ortak bir anlayış geliştirmeye yardımcı olabilir. Rotterdam Erasmus Üniversitesi tarafından geliştirilmiş olan orijinal oyun kiti, VIRT2UE projesi bağlamında bir uyarlamaya tabi tutulmuştur. Bu uyarlamanın amacı araştırma süreçleriyle ilişkili erdem ve değerlere ilişkin farkındalık geliştirmek ve Araştırmalarda Dürüstlük Konusunda Avrupa Davranış Kodu (ECoC) ile kabul edilmiş olan prensiplere dikkat çekmektir. Bu bağlamda, uyarlanmış RİO içerisinde, ahlaki bir seçimin ardında yatan temellendirmeleri paylaşırken diyaloğa dayalı bir yaklaşıma odaklanmak ve bu gerekçelendirmeleri ECoC’ta belirtilen erdem ve değerlerle ilişkilendirmek gibi pek çok değişiklik yapılmıştır.Why is this important?
Practical Tips
Oyunun oynanması
1. İlk katılımcı ikilemi sesli bir şekilde okur.
2. Her bir katılımcı, belirtilen dört alternatif eylem tarzından kendi tercihini en iyi yansıtanı seçer.
3. Her bir katılımcı bir tercih seçer ve ilgili tercih kartını, kartın arka yüzü yukarıda kalacak şekilde masanın üzerine koyar. (Tercih kartlarının arka yüzleri yukarıda kalacak şekilde konulması katılımcıların bağımsız bir tercih yapmasını sağlayacaktır.)
4. Grubun büyüklüğüne bağlı olarak her bir katılımcı sırayla eğitimin yapıldığı salonun kendi tercihini temsil eden köşesine geçerek ya da tercih kartının ön yüzünü çevirerek kendi tercih ettiği eylem tarzını açıklar.
5. Katılımcılar, bireysel tercihler üzerine bir diyalog yürütür ve bunu yaparken toplumsal olarak kabul gören, meşru sayılan yanıtlardan kaçınarak kendi özgün fikirlerini beyan ederler.
6. Nihai bir karara varılmadan önce grup bir fikir birliğine ulaşmaya çalışır. Bu aşamada katılımcıların alternatif eylem tarzları önermesine müsaade edilir.
7. Katılımcılar, seçilen ikilemle ilişkili olarak ECOC’ta belirtilmiş olan prensip ve erdemler üzerine fikir yürütebilmek amacıyla aşağıdaki tabloları doldurur.Giriş ve Gizlilik
Oturumun başlangıcında size oyunun arka planı ve amacı hakkında bilgi verilecek ve oyuna ilişkin açıklamalar yapılacaktır. Bunun yanı sıra sizden oyun esnasında paylaşılan bilgileri gizli tutmanız istenecektir.
Grupların oluşturulması
Oyuna başlarken eğitmeniniz tarafından dört kişilik gruplara ayrılmanız beklenmektedir. Ancak oyunun toplu olarak oynanması da mümkündür. Eğitmeniniz, oyunu toplu halde oynatmayı tercih etmesi durumunda sizlere sürecin nasıl ilerleyeceğine ilişkin bilgi verecektir.
Oyunun oynanması
Eğitmeniniz size oyunun nasıl oynanacağını açıklayacak ve sizden ikilem oyunu uygulamasını indirmenizi isteyecektir.
Bireysel tercihler üzerine diyalog kurulması
Oyunun oynanmasından sonra oturuma toplu olarak devam etmeniz istenecektir. Eğitmeniniz sizden bireysel tercihleriniz üzerine fikir yürütmenizi ve diğer katılımcılarla bu konu üzerine diyalog kurmanızı talep edecektir.
Tabloların doldurulması
Sizden ve grubunuzdan, oturum başında sizlere verilmiş olan tabloları doldurmanız ve söz konusu ikilemle ilişkili olan ECoC konularını belirlemeniz istenecektir (Pratik ipuçları bölümünde bulunan Tablo 1, 2 ve 3’e bakınız).
Grup tartışmalarının kısa sunumu
Sizlerden grup içerisinde yaptığınız tartışmanın kısa bir sunumunu gerçekleştirmeniz istenecektir. Yürüttüğünüz tartışmanın sonuçlarını sunmak üzere grup üyelerinden birini sözcü olarak seçebilirsiniz.
Toplu bilgilendirme
Sunumunuzun ardından sizden diğer katılımcıların söylediklerini aktif bir biçimde dinlemeniz istenebilir. Oyunun küçük gruplar halinde oynanması durumunda, birbirinize sorular sormanız ve ikilemleri, yapılan seçimlerin ardında yatan sebepleri ve hatta daha genel temaları belirleyebilmeniz için toplu bir bilgilendirme oturumu yapılması faydalı olabilir.
Sonuçlar
Sonuç kısmında sizden genel olarak süreç üzerine fikir yürütmeniz ve bu alıştırma bağlamında öğrenme hedeflerinin karşılanıp karşılanmadığına ilişkin bir değerlendirme yapmanız istenecektir. Bunun için, bu alıştırma ile neler öğrendiğiniz üzerine grup olarak kısa bir diyalog yürütmeniz talep edilecektir. Bu noktada sizden aşağıdakilere benzer sorulara yanıt aramanız istenebilir:
- Seçilen ikilem için ilgili prensip ve erdemleri belirlemek kolay oldu mu?
- Bu alıştırma sizin resmi olarak tanımlanmış prensipleri (ECoC) tespit edip bunlarla vakalar arasında bağlantı kurmanıza yardımcı oldu mu?
- Oyunu oynayan katılımcıların büyük çoğunluğu varılan nihai karara muvafakat etti mi?
- Anlaşmazlığa yol açan başlıca noktalar nelerdi?
- Katılımcıların bazı noktalarda hemfikir olmamasına sebep olan şeyler nelerdi (örn., kişilerin deneyimlerindeki, eğitimlerindeki, arka planlarındaki, değerlerindeki, normlarındaki vb. farklılıklar)
- Herhangi bir alternatif seçenek önerildi mi?
- Tartışma sonucunda herhangi bir katılımcı fikrini değiştirdi mi?
- Sizin iş ortamınızda ahlaki olarak iyi olana ulaşmak için neler gerekli?
- Tartışmada kullanılan en ikna edici argümanlar hangileriydi?
- Hangi noktalarda yeterince fikir birliğine varılmadığını düşünüyorsunuz?
- Gelecekte iş yaşamınızda bu gibi ikilemlerle en iyi hangi şekilde başa çıkabilirsiniz?Remarks
Bu eğitimin içeriğinin hazırlanmasına katkıda bulunanlar:
Mustafa Volkan Kavas, Joana Araújo, Ana Sofia Carvalho, Giulia Inguaggiato and Margreet Stolper.
Bu eğitim, N 741782 sayılı hibe sözleşmesi gereğince, Avrupa Birliği’ne ait H2020 araştırma programı tarafından fonlanan VIRT2UE projesi kapsamında geliştirilmiştir.What is this about?
Rotterdam İkilem Oyunu (RİO), Rotterdam Erasmus Üniversitesi tarafından geliştirilmiş, araştırma doğruluğuna ilişkin çeşitli konular üzerinde duran ve kısaca açıklanmış 75 ikilemden oluşan bir kart oyunudur. Oyun, araştırmacılardan oluşan ve çeşitlilik barındıran kapsamlı bir kitleyi hedeflemektedir ve araştırmacıların kariyerleri süresince karşı karşıya kalabilecekleri ahlaki ikilemlere ilişkin diyaloğu teşvik etmek üzere tasarlanmıştır. RİO pek çok farklı amaç için kullanılabilir. Örneğin, araştırma doğruluğu (AD) konularında farkındalığı artırmak için bir grup genç araştırmacının olduğu bir kurs ortamında eğitim aracı olarak kullanılabilir ya da aynı laboratuvar veya kurumda çalışan ekip üyeleri tarafından, birbirlerinin AD ikilemlerine ilişkin bakış açıları hakkında fikir edinme amaçlı olarak oynanabilir.
Uyarlanmış RİO, VIRT2UE projesi kapsamında, araştırmacılar için günlük faaliyetlerde önemli olan erdem ve değerler üzerine odaklanmak ve Araştırmalarda Dürüstlük Konusunda Avrupa Davranış Kodu’nun (ECoC) prensiplerine ve içeriğine dikkat çekmek amacıyla geliştirilmiştir.Why is this important?
Practical Tips
Bu alıştırma hem büyük gruplar içerisinde hem de birkaç küçük grup ile kullanılmaya uygundur. Oyunu büyük gruplar halinde oynamanın genellikle daha eğlenceli olduğunu aklınızda bulundurun. Eğer oyunu katılımcılar arasında bağ kurmak için kullanmak isterseniz tercihiniz bu yönde olabilir. Gerçek uygulamaya geçmeden önce lütfen oluşturacağınız grupların homojen özellikler mi yoksa heterojen özellikler mi göstereceği üzerine düşünün. Homojen gruplar oluşturmak, farklı kültürel arka planların yaratacağı iletişim sorunlarını ortadan kaldırırken heterojen gruplar oluşturmak farklı bakış açılarına alan açılmasını sağlayacaktır.
Tek bir büyük grup ile çalışmayı tercih ederseniz ve alıştırmayı yüz yüze gerçekleştiriyorsanız, oyunu oynadığınız salonun köşelerini dört farklı eylem tarzını (A, B, C ve D) temsil edecek şekilde kullanmayı düşünebilirsiniz. Bu durumda herkesten ayağa kalkıp seçtikleri tercihi temsil eden köşeye gitmelerini isteyebilirsiniz. Bunu yaptığınızda eğitmen olarak grup tartışmalarını yönetirken aktif olmanız gerekecektir. Salonun köşelerinden bu şekilde faydalanmak katılımcıların kendi vücutlarını kullanmalarına izin verecek ve böylelikle duyguların ifade edilmesi için alan açılmış olacaktır.
Alıştırmayı küçük gruplar içerisinde gerçekleştirmeyi tercih etmeniz durumunda lütfen bütün gruplara aynı ikilemi verdiğinizden emin olun. Bu sayede tüm grupların ulaştığı sonuçların toplu olarak tartışılması mümkün olacaktır.Hazırlık
Talimatları okuyun. Lütfen orijinal oyun kiti ile uyarlanmış RİO arasında amaçlar ve uygulama açısından farklılıklar olduğunu unutmayın. Bundan sonraki adımlarda oyunun uyarlanmış versiyonunun kullanımına ilişkin prosedürler anlatılacaktır. Bu versiyonda katılımcıların yalnızca oyunu oynamalarını değil, aynı zamanda kendi temellendirmeleri üzerine fikir yürütmelerini, kendilerinin ve diğer katılımcıların tartışma süreçlerini analiz etmelerini ve ele alınan vaka ile ECoC’un içeriği ve AD erdemleri arasında ilişki kurmak için birlikte çalışmalarını gerektirir. Bu nedenle bu versiyonun uygulanması daha uzun sürer ve daha zorludur.
Oturumdan önce:
- Tercih kartlarının çıktısını alın.
- Kullanılacak olan ikileme ilişkin açıklamaları içeren bir PPT sunumu hazırlayın ya da bu bilgileri içeren bir belge hazırlayıp çıktısını alın.
- Tabloların çıktısını alın.Vakaların seçilmesi
Orijinal oyun kitindeki vakaları inceleyin ve sınıflandırmanın hangi kriterlere göre yapıldığı hakkında bilgi edinin. Tartışmak istediğiniz ikilemleri seçin. Lütfen vakaların konulara göre gruplandırıldığını unutmayın. Eğer eğitim spesifik olarak araştırma süreçleri, farklı tarafların rolleri ya da yayın etiği gibi konular üzerinde fikir yürütmeye odaklanacaksa eğitmenin bu konularla ilgili vakaları tercih etmesi mümkündür. Bunun yanında, vakaları seçerken eğitimi alan kişilerin özelliklerini de göz önünde bulundurun. Örneğin, oyunu doktora öğrencilerinden oluşan bir grup ile oynayacaksanız bu gruba uygun vakalar seçin. Vakaları katılımcılar için daha anlaşılabilir kılmak adına üzerlerinde uyarlama ve değişiklikler yapmaktan çekinmeyin.
Vakalar için bir format belirlenmesi
Bu alıştırma hem büyük gruplar içerisinde hem de birkaç küçük grup ile kullanılmaya uygundur. Eğer eğitim esnasında daha çok fikir yürütme/ yorumlama süreçleri üzerine eğilmek istiyorsanız oyunu küçük gruplarla oynamayı tercih edin. Ancak öncelikli hedefiniz katılımcılarda farkındalık yaratmaksa daha büyük gruplarla çalışın. Lütfen eğitim gerçekleşmeden önce bu konudaki kararınızı vermiş olun (daha fazla bilgi için Pratik İpuçları bölümüne bakınız).
Giriş – 5 dk.
Kendinizi tanıtın. Katılımcılara oyunun arka planı, amacı ve içeriğine ilişkin kısaca bilgi verin. Bu alıştırma esnasında paylaşılacak bilgilerin gizli kalacağını özellikle belirtin. Bu noktada katılımcılardan bir gizlilik beyanı imzalamalarını isteyebilirsiniz.
Grupların oluşturulması – 5 dk.
Katılımcıları dört kişilik gruplara ayırın. Grubun amaçlarına uyması halinde oyunun toplu olarak da oynanabileceğini unutmayın (Pratik ipuçları bölümüne bakınız).
Kuralların açıklanması ve katılımcıların oyunu oynamaları için izin verilmesi – 15 dk.
Kurallardan, kullanılacak materyallerden ve takip edilecek adımlardan bahsederek oyunun nasıl oynanacağını katılımcılara açıklayın (Pratik ipuçları bölümüne bakınız).
Tercih kartlarını ve tabloları dağıtın. Her bir oyuncuya dört adet tercih kartı verilmelidir (A, B, C ve D). Çıktısını almış olduğunuz olduğunuz, ikileme ilişkin bilgileri içeren belgeleri dağıtın ya da bu bilgileri içeren PPT sunumunu ekrana/ duvara yansıtın. (Bunlara alternatif olarak, katılımcılardan ikilem oyunu uygulamasını indirmelerini de isteyebilirsiniz. Bu durumda uygulamanın kullanım talimatlarını biliyor olmanız gerekir.) Bundan sonraki adım her grubun katılımcılarının kimin ilk önce başlayacağına karar vermesidir.
Katılımcılara diledikleri zaman size teknik sorular sorabileceklerini hatırlatın ve ikilem(ler)i tartışmak için ne kadar süreleri olduğunu bildirin.Bireysel tercihler üzerine diyalog kurulması – 10 dk.
Katılımcıları oturuma toplu olarak devam etmeye davet edin. Kendilerini bireysel tercihleri üzerine fikir yürütmeye ve diyalog yaklaşımını kullanarak birbirleriyle sohbet etmeye teşvik edin. Toplumsal açıdan makbul olan yanıtların ne olduğuna ilişkin bir farkındalık oluşmasına yardımcı olun. Bunu katılımcılara aşağıdaki soruları yönelterek yapabilirsiniz:
- Bu durumda yapacağın şey ne olurdu? Neden?
- Bu durumda ideal olarak yapacağın şey ne olurdu? Neden?Tabloların doldurulması – 15 dk.
Katılımcılardan grup halinde çalışarak tabloları doldurmalarını isteyin. Gruplara bir sonraki aşamada yürüttükleri tartışmanın sonuçlarını sunmak üzere grup üyelerinden birini sözcü olarak seçmelerini önerebilirsiniz.
Toplu bilgilendirme – 15 dk.
Katılımcılardan gruplar içerisinde tartışılanlara ilişkin kısa bir özet sunmalarını isteyin. Toplu bir oturum yapılması katılımcıların birbirlerine sorular sormasına, yapılan seçimlerin ardında yatan sebeplerin anlaşılmasına ve daha genel temaların belirlenmesine yardımcı olacaktır. Bu aşamada katılımcılardan diğerlerini aktif bir biçimde dinlemelerini ve görüşlerini açıkça dile getirmelerini isteyin.
Sonuçlar – 15 dk.
Gruptan genel olarak süreç üzerine fikir yürütmelerini ve bu alıştırma bağlamında öğrenme hedeflerinin karşılanıp karşılanmadığına ilişkin bir değerlendirme yapmalarını isteyin. Katılımcıları bu alıştırma ile neler öğrendikleri üzerine kısa bir diyalog yürütmeye yönlendirin.
Bu aşamada eğitmen katılımcılara aşağıdakilere benzer sorular sorabilir:
- Seçilen ikilem için ilgili prensip ve erdemleri belirlemek kolay oldu mu?
- Bu alıştırma sizin resmi olarak tanımlanmış prensipleri (ECoC) tespit edip bunlarla vakalar arasında bağlantı kurmanıza yardımcı oldu mu?
- Oyunu oynayan katılımcıların büyük çoğunluğu varılan nihai karara muvafakat etti mi?
- Anlaşmazlığa yol açan başlıca noktalar nelerdi?
- Katılımcıların bazı noktalarda hemfikir olmamasına sebep olan şeyler nelerdi (örn., kişilerin deneyimlerindeki, eğitimlerindeki, arka planlarındaki, değerlerindeki, normlarındaki vb. farklılıklar)
- Diğer seçenekler neydi?
- Herhangi bir alternatif seçenek önerildi mi?
- Tartışma sonucunda herhangi bir katılımcı fikrini değiştirdi mi?
- Ahlaki açıdan ideal olan şeyi YAPMAMANIZIN sebebi ne olurdu?
- Sizin iş ortamınızda ahlaki olarak iyi olana ulaşmak için neler gerekli?
- Tartışmada kullanılan en ikna edici argümanlar hangileriydi?
- Hangi noktalarda yeterince fikir birliğine varılmadığını düşünüyorsunuz?
- Gelecekte iş yaşamınızda bu gibi ikilemlerle en iyi hangi şekilde başa çıkabilirsiniz?
- Üzerinde daha yaygın bir şekilde anlaşmaya varılan değer ve ilkelere nasıl ulaşılır?Değerlendirme
Katılımcılardan oturumu ve sizin kolaylaştırıcı olarak performansınızı kısaca değerlendirmelerini isteyin. Bu noktada katılımcılara aşağıdakilere benzer sorular sorabilirsiniz:
- Verilen talimatlar yeterince açık mıydı?
- Ele alınan vakanın uygun olduğunu düşünüyor musunuz?
- Oturumun farklı bir şekilde gerçekleştirilmesine yönelik önerileriniz var mı?
- Bu oturumun güçlü yanları nelerdi?
- Geliştirilmesi gereken noktalar var mı?Remarks
Mustafa Volkan Kavas, Joana Araújo, Ana Sofia Carvalho, Giulia Inguaggiato and Margreet Stolper.
Bu eğitim, N 741782 sayılı hibe sözleşmesi gereğince, Avrupa Birliği’ne ait H2020 araştırma programı tarafından fonlanan VIRT2UE projesi kapsamında geliştirilmiştir.
